Bazal metabolizma nedir?

Hareket halindeyken enerji tüketin. Ama hareket etmediğinizde bile vücudunuzun enerji kullandığını biliyor muydunuz? Bazal metabolizma nedir? Metabolik Hızı Etkileyen Faktörler ? Bazal metabolizma hızınızı nasıl hesaplarsınız?
Metabolik Hız ile Bazal Metabolik Hız Arasındaki Fark ? Bazal metabolik oran ?

Kısaca metabolizma olarak adlandırılan bazal metabolizma hızı kavramı, kas hareketi olmadan, yani vücudun fiziksel hareketi olmadan enerji sağlar. Bunun öncelikle kilo veremeyen ve vermek isteyen kişiler tarafından bilinmesi gerekir. Metabolizma, yaşamı sürdürmek için yediğiniz besinleri enerjiye çeviren kimyasal süreçler dizisidir. Bazal metabolizma hızınız, hiçbir şey yapmadığınız zamanlarda ürettiğiniz enerji miktarıdır. Soruya ve detaylara geçmeden önce “Bazal metabolizma hızı nedir?” sorusuna cevap verelim.

Bazal metabolizma nedir?

Bazal Metabolizma Hızı (BMR), vücudunuzun dinlenme durumunda hayatta kalmak için kullandığı temel miktar veya minimum enerji miktarını ifade eder. Biraz tetikte dışarı çıkmak için gereken enerjiyi taşımaz. Solunum, hücre üretimi, gıda işleme, protein sentezi ve iyon taşınması gibi temel işlevler, vücudun hayatta kalmak için ihtiyaç duyduğu toplam kalori miktarı olan BMR sırasında gerçekleşir.

Vücudun ana organları olan beyin, böbrekler, karaciğer ve kalp, dinlenme sırasında tüketilen enerjinin yarısını, geri kalanını ise yağ, sindirim sistemi ve özellikle kaslar oluşturur. Bazal metabolizma hızı genellikle dinlenme metabolizma hızı ile karıştırılır. Birbirine benzeyen bu iki kavram arasındaki farkı şu şekilde açıklayabiliriz.

Bazal metabolik oran:

Vücudun temel fonksiyonlarını (nefes alma, hücre üretimi, dolaşım sistemi) yerine getirmek için gerekli olan enerji miktarıdır. Diğer bir deyişle, siz uyurken bile vücudunuzun kullandığı enerjidir. Vücut, doğru miktarda sıvıyı ve temel maddeleri tutmak için sürekli olarak enerjiye ihtiyaç duyar. Örneğin; kaslar ve sinirler belli bir miktar sodyum ve potasyum olmadan çalışamazlar. Bazal metabolizma hızı en doğru şekilde laboratuvar ortamında hesaplanır. BMR’yi kabaca hesaplamak için bir formül de vardır.

Dinlenme Metabolizma Hızı:

Vücudunuzun dinlenme halinde yaktığı kalori sayısıdır. Dinlenme metabolizma hızı, genellikle sabahları kahvaltıdan veya antrenmandan önce, bir gecelik dinlenmeden sonra ölçülür. Dinlenme metabolizması aynı zamanda egzersiz yapmadan sindirim, giyinme ve yiyecek hareketi gibi günlük aktiviteleri de içerir.

Bazal Metabolik Hızı Etkileyen Faktörler

BMR büyük ölçüde kan pompalama ve nefes alma gibi istemsiz işlevlere dayandığından, günlük aktiviteler bu oranı önemli ölçüde etkilemez. Bununla birlikte, bazal metabolizma hızını etkileyen birkaç faktör vardır. Genetik burada önemli bir rol oynar. Bazı genler daha hızlı metabolik hızlara sahiptir.

Kas kütlesi BMR’yi arttırır. Kas, siz uyurken bile yağın üç katı kadar enerji tüketir. Bu nedenle, kas-yağ oranınıza bağlı olarak metabolizma hızınız değişecektir. Başka bir deyişle, ne kadar çok kas kütleniz varsa, istirahatte o kadar çok kalori yakarsınız.

Yaş da burada önemli bir faktördür. Yaşlandıkça, kas kütlemizi kaybettiğimiz için metabolizmamız yavaşlar. Minimum enerji ihtiyacınızı karşılayacak kadar kalori yakmazsanız, metabolizma hızınız %30 düşer.
Ateş, normal vücut sıcaklığından sadece %0,5 daha yüksektir ve metabolizma hızını %7 artırır.
Yetersiz tiroid hormonu salgılanması metabolizma hızınızı %30-40 oranında yavaşlatabilir.

Bazal metabolizma hızınızı nasıl hesaplarsınız?

Boyunuz, kilonuz ve yaşınızdan hesaplanan bazal metabolizma hızınız gerçekten sadece bir tahmindir. Bunun nedeni BMR’nin en iyi şekilde ancak laboratuvar ortamında hesaplanabilmesidir. Belirli bir ortamda, belirli bir cihazla hesaplanan BMR, iyi uykudayken ve ayıkken doğru sonuçlar verecektir. Sıkı bir diyet ve kas kütlesi metabolizma hızınızı etkiler. Kas kütlesi, halter, mekik, şınav ve merdiven çıkma gibi aktivitelerle inşa edilebilir ve korunabilir.

Metabolik Hız ile Bazal Metabolik Hız Arasındaki Fark

Bazal metabolizma hızınız, vücudunuzun yaktığı kalorilerin %70’ini oluşturur. Kullandığınız toplam enerji miktarı, bazal metabolizma hızınız, fiziksel aktivite seviyeniz, yiyecekleri sindirirken yaktığınız kalori miktarı ve vücudunuzun besinleri nasıl emdiği ile belirlenir. Başka bir deyişle bazal metabolizma hızı, fiziksel aktivite sırasında ölçülen enerji harcamasıdır.